Historia naszej szkoły sięga końca XIX wieku i związana jest z działalnością patronacką rodziny Ballestremów. Budynek dzisiejszego liceum był częścią układu urbanistycznego osiedla robotniczego ulicy Wolności, Staszica, Wieniawskiego, Kościelnej i Mickiewicza. Oficjalnie budynek został oddany do użytku 30 kwietnia 1895 r. Jako niemiecka szkoła gimnazjalna dla dzieci urzędników i robotników koncernu Ballestremów. W 1916 roku szkołę przekształcono w średnią szkołę realną tak zwaną Realschule i przekazano na własność gminie. W 1922 roku  wraz z przyłączeniem Rudy do nowego polskiego województwa śląskiego, w budynku szkoły realnej powołano nową polską, placówkę oświatową Komunalne Gimnazjum Męskie. W 1926 roku szkoła otrzymała oficjalnie imię Stanisława Staszica, a 1927 roku połączono gimnazjum męskie z gimnazjum żeńskim, tworząc Realne Gimnazjum Koedukacyjne im. Stanisława Staszica. 

 

W szkole działało wiele organizacji społecznych i kół zainteresowań: koło PCK,  męska i żeńska drużyna harcerska, Liga Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej, Liga Morska Kraju, która  prowadziła kursy pływania i żeglarstwa na obozach szkolnych, Koło Sportowe, orkiestra występująca w czasie uroczystości państwowych w szkole i poza nią, chór, sekcja dramatyczna, kółko krajoznawcze i przyrodnicze. Prowadzono kursy tańców towarzyskich i gospodarstwa domowego. Młodzież wyjeżdżała na przedstawienia teatralne do Katowic, na obozy letnie, zimowiska, wycieczki, urządzała towarzyskie wieczorki literackie i taneczne, członkowie Spółdzielni Uczniowskiej prowadzili sklepik.

W okresie przedwojennym gimnazjum mogło się pochwalić dobrze wyposażonymi pracowniami: fizyko-chemiczną, biologiczną, zajęć praktycznych oraz pięknym, zadbanym ogrodem z mnóstwem ciekawych roślin i dwoma basenami - akwariami. Szkoła zapewniała swoim uczniom gruntowne wykształcenie. Jak wynika z niezbyt dokładnych źródeł do 1939 r. 9 absolwentów szkoły ukończyło studia medyczne, 15 - prawnicze, 4 -filozoficzne, 6 - politechniczne,4 - dziennikarskie, 5 - wojskowe, 15 - uzyskało tytuł magistra innych specjalności; w sumie do czerwca 1939 r. 203 uczniów uzyskało świadectwa dojrzałości, a ponad 50 proc. spośród nich jeszcze przed wojną ukończyło studia. Absolwentów byłoby znacznie więcej, ale niestety sporo uczniów musiało rezygnować z nauki z powodu zbyt wysokich opłat.

Ze względu  na wzrastającą liczbę uczniów i plany utworzenia klas licealnych podjęto decyzję o rozbudowie budynku. W latach 1936-39 szkołę powiększono o nowe modernistyczne skrzydło, a w 1938 roku przy szkole gimnazjalnej Wojewoda Śląski utworzył liceum. Niestety, dzieje prężnie rozwijającej się placówki oświatowej przerwała II wojna światowa.

Podczas okupacji w nowym budynku szkolnym kwaterowani byli żołnierze niemieccy, a w starym funkcjonowała szkoła zawodowa dla dziewcząt. Budynki nie zostały co prawda zniszczone, ale zginęły drogie urządzenia stanowiące wyposażenie pracowni oraz książki ze szkolnej biblioteki. Tylko  mała część księgozbioru została ocalona dzięki gimnazjalistom oraz panu Alojzemu Bieniaszowi, woźnemu szkoły, który przez trudne lata okupacji ukrywał także sztandar gimnazjum.27 stycznia 1945 roku na teren miasta wkroczyły wojska sowieckie. Mimo że wojna się jeszcze nie skończyła, na terenach wyzwolonych zaczęto otwierać polskie szkoły. Pierwszym powojennym dyrektorem rudzkiego gimnazjum został jego przedwojenny nauczyciel prof. Tadeusz Ślosarczyk.  Zajęcia rozpoczęły się już pod koniec lutego 1945, na razie w starym budynku przy ulicy Mickiewicza. Nowy gmach ukończony tuż przed wojną wymagał zagospodarowania, co nastąpiło z czasem, przy wsparciu władz oświatowych, kopalni "Walenty-Wawel" i rodziców uczniów.

1 września  1945 r. Gimnazjum zostaje oficjalnie otwarte. Rok szkolny rozpoczynają nowe roczniki młodzieży, ale także dorośli, którym wojna przeszkodziła w zdobyciu wykształcenia. To właśnie dla nich zorganizowano pierwszą powojenną maturę w 1946 roku. Następny egzamin dojrzałości odbył się dopiero w 1949 roku, gdy klasę maturalną ukończyła młodzież przyjęta do szkoły w roku 1945. W styczniu 1950 r. Ministerstwo Oświaty przejęło szkołę od Zarządu Miasta i utworzyło szkołę stopnia licealnego oraz podstawowego. W 1957 r. powstało przy niej również Liceum dla pracujących. 

Rok 1959 przyniósł decyzję administracyjną o włączeniu Rudy do nowo powstającej, dużej aglomeracji miejskiej. W aktualnych do dziś granicach administracyjnych nowego miasta Ruda Śląska znalazły się trzy licea ogólnokształcące. Prawdopodobnie właśnie wtedy postanowiono każdemu z nich nadać imię. Ponieważ dawne gimnazjum im. Stanisława Staszica znajdowało się przy ul. Adama Mickiewicza i z tą ulicą zawsze kojarzyli je mieszkańcy miasta - nadano szkole imię narodowego wieszcza, rezygnując z nieużywanego od lat imienia. Rok szkolny 1966/67 przyniósł kolejną reorganizację szkolnictwa; oddzielono szkołę podstawową od liceum. Niedługo potem, bo w 1974/75 roku szkolnym połączono Liceum Ogólnokształcące nr 1 im. Adama Mickiewicza z liceum dla pracujących, tworząc Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1, któremu nadal patronował Adam Mickiewicz.

Po przełomie ustrojowym w 1989 roku zlikwidowano liceum dla pracujących i szkoła funkcjonowała jako czteroletnie liceum ogólnokształcące. Tak było do reformy systemu edukacji, która powoływała do istnienia gimnazja. Historia zatoczyła koło i 1 września 1999 mury Mickiewicza przekroczył nowy rocznik gimnazjalistów. Do września 2019 r. Mickiewicz będzie funkcjonować jako Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1. Na mocy zmian, jakie wprowadziła reforma systemu edukacji likwidująca gimnazja, od roku szkolnego 2019/2020 zaczyna ponownie funkcjonować jako I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza. 

Zmieniały się granice, języki, nazwy szkół, dyrektorzy i nauczyciele, programy i przedmioty, zmieniali się nawet patroni, ale jedno pozostało niezmienne: od 1895 roku młodzi (a czasem także trochę starsi) ludzie mają tu szansę zdobyć ogólne wykształcenie, które nie tylko daje przepustkę do dalszej edukacji, ale stanowi o jakości dorosłego życia.